( Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ – Bác sĩ Bùi Cảnh Vin, Giám đốc Trung tâm Nam học – Bệnh viện HTSS & Nam học Đức Phúc)
Tuyến yên là một tuyến nội tiết quan trọng đảm nhiệm nhiều chức năng. Tác động đến các cơ quan hay tuyến nội tiết khác của cơ thể. U tuyến yên không chỉ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, thính giác,… Đây còn là nguyên nhân trực tiếp gây ra vô sinh ở nam giới.
Mục lục bài viết
ToggleTuyến yên và bệnh u tuyến yên
Tuyến yên là tuyến nội tiết có kích thước khoảng bằng hạt đậu, nằm ở đáy não. Tuyến yên có vai trò điều hòa quá trình bài tiết hormone của các tuyến nội tiết khác. Có thể kể đến như: Tuyến thượng thận, tuyến giáp, Hormone tăng trưởng GH, hormone tăng tiết sữa prolactin…

U tuyến yên là sự tăng trưởng bất thường không kiểm soát được của các tế bào. Sau đó dần hình thành các khối u. Khối u chính là nguyên nhân kích thích sản xuất dư thừa quá mức các loại hormone. Nếu kích thước khối u quá lớn sẽ làm chèn ép và phá hủy mô tuyến yên hoặc vùng dưới đồi. Dẫn tới các tế bào sản xuất hormone bị suy yếu, làm thay đổi chức năng của tuyến nội tiết này.
Dấu hiệu của u tuyến yên
Bệnh nhân bị u tuyến yên sẽ có những dấu hiệu khác nhau, phụ thuộc vào mức độ nặng/nhẹ của bệnh. Kích thước của khối u sẽ quyết định tình trạng của bệnh. Đồng thời cũng là yếu tố then chốt giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị. Tuy nhiên, về cơ bản chức năng tuyến yên có có những ảnh hưởng:
Tăng tiết prolactin
Khiến nữ giới chậm kinh, mất kinh nguyệt, rối loạn kinh nguyệt, vô sinh, tiết sữa bất thường ở vú (tiết sữa khi không có thai). Ở nam giới gây giảm ham muốn tình dục, bất lực, giảm hoặc mất cương.
Những người u tuyến yên gặp phải tình trạng này, khi xét nghiệm sẽ thấy nồng độ prolactin cao.
Tăng tiết nội tiết tố tăng trưởng Growth Hormone
Khiến người bệnh bị rối loạn phát triển cơ thể, với các biểu hiện như: Trán dô, mặt to, cằm rộng, môi dày, trán rộng, to đầu chi, da thô, bàn tay và ngón tay to bất thường, bàn chân và ngón chân to bất thường,…
Những người bệnh bị u tuyến yên tăng tiết Growth Hormone có khuôn mặt rất đặc trưng, vì vậy bác sĩ có thể dễ dàng nhận ra và chẩn đoán bệnh.
Tăng tiết ACTH dẫn đến bệnh Cushing
Bệnh Cushing do lượng hormone ACTH dư thừa của khối u ở tuyến yên sản xuất ra làm kích thích tuyến thượng thận sản xuất cortisol một cách quá mức. Khối u tuyến yên này khiến cho người bệnh gặp các triệu chứng như đau đầu, nhìn mờ,… Vì dây thần kinh thị giác bị chèn ép cùng một số triệu chứng khác vì có sự rối loạn của một số hormone do tuyến yên tiết ra.
Hội chứng cushing khiến người bệnh có dấu hiệu tay chân nhỏ, bụng to, tăng cân, vết rạn da ở đùi, bụng, tay,…
Suy tuyến yên
Khối u tuyến yên lớn không tăng tiết sẽ chèn ép lên các tế bào tuyến yên lành. Dẫn tới suy tuyến yên, giảm tiết nội tiết tố. Các dấu hiệu gặp phải như: rụng lông, bất lực, mệt mỏi, mất ngon miệng,…
Nếu u tuyến yên xuất hiện chảy máu thì bệnh nhân có dấu hiệu suy tuyến yên cấp. Triệu chứng nhanh, đau đầu dữ dội, đau đầu nhiều, nhìn mờ nhanh. Trường hợp u tuyến yên chảy máu, gây suy tuyến yên cần sớm phát hiện và thực hiện cấp cứu ngoại khoa thần kinh nhanh chóng.
Rối loạn nhìn
Do tuyến yên nằm ngay ở hố yên, ở dưới vị trí giao thoa thị giác, nơi có 2 dây thần kinh thị giác bắt chéo. Khi khối u phát triển khiến tuyến yên tăng kích thước, chèn ép và gây rối loạn nhìn. Bệnh nhân có triệu chứng: nhìn mờ, nhìn bán manh (chỉ nhìn được phía trong hoặc phía ngoài).
Đặc biệt khi có triệu chứng bán manh, người bệnh chỉ thấy được vật ngay trước mặt mà không nhìn được vùng ngoài thái dương hoặc vật phía trong. Nhiều bệnh nhân có dấu hiệu chỉ được phát hiện khi bác sỹ thực hiện kiểm tra.
Ngoài ra, nếu u tuyến yên xâm lấn sang xoang tĩnh mạch hang, dây thần kinh III, IV và V bị chèn ép. Người bệnh bị lác mắt, tê bì mặt, nhìn đôi,…
Tăng áp lực trong sọ
Khối u tăng kích thước gây chèn ép trong sọ, dẫn tới tăng áp lực trong sọ, đặc trưng là các triệu chứng như buồn nôn, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức, hôn mê,…

Ảnh hưởng của u tuyến yên đối với khả năng sinh sản của nam giới
Nam giới khi mắc u tuyến yên sẽ có các dấu hiệu như:
- Giảm ham muốn tình dục
- Rối loạn cương dương
- Số lượng và chất lượng tinh trùng giảm
- Gặp khó khăn trong sinh hoạt vợ chồng
- Mô ngực phát triển, vú phình bất thường, có tiết sữa

Điều này làm cho tỷ lệ thụ thai tự nhiên thành công chỉ chiếm “số lẻ” đối với cặp vợ chồng. Vì các “tinh binh” không đủ mạnh để vượt qua các chướng ngại vật và gặp trứng.
Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào bị u tuyến yên cũng mất khả năng làm cha hoặc làm mẹ. Đã có rất nhiều cặp vợ chồng bị u tuyến yên vẫn mang thai và sinh con khoẻ mạnh như bình thường sau điều trị. Vì vậy, các cặp vợ chồng, đăc biệt là nam giới cần đến Bệnh viện chuyên khoa để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
Nam giới cần làm gì khi có những dấu hiệu của u tuyến yên?
Khi có những dấu hiệu về sức khỏe sinh sản suy giảm, cặp vợ chồng cần đến Bệnh viện uy tín để được thăm khám và kiểm tra.
Tại Bệnh viện Đức Phúc, trước khi định hướng điều trị đúng phương pháp, bệnh nhân sẽ được bác sĩ khám chẩn đoán thông qua:
- Xét nghiệm Tinh dịch đồ
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: để xác định có thiếu hụt hay sản xuất quá mức hormone
- MRI não: đánh giá vị trí và kích cỡ u tuyến yên
- Khám thị lực: xác định xem khối u có làm tổn thương thị lực hay thị trường
Ngoài ra, tùy theo sức khỏe bệnh nhân có thể cần làm những test nội tiết chuyên sâu.
Theo Ths.Bs Bùi Cảnh Vin (Giám đốc Trung tâm Nam học – Bệnh viện HTSS & Nam học Đức Phúc), u tuyến yên ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của cả năm và nữ. Tùy mức độ sẽ có biểu hiện khác nhau. Vì vậy bệnh nhân đến với Đức Phúc sẽ được trực tiếp Ths. Bs Bùi Cảnh Vin lên phác đồ điều trị cá thể hóa cho từng trường hợp. Kết hợp với chế độ ăn uống, tập thể dục, rèn luyện,…
Các phương pháp điều trị hiện nay được Ths.Bs Bùi Cảnh Vin nêu ra như:
- Phẫu thuật
- Xạ trị
- Dùng thuốc
- Hoặc phối kết hợp các biện pháp điều trị giúp tuyến yên trở lại chức năng sản xuất hormone bình thường.
Đồng thời quá trình điều trị u tuyến yên cần được bác sĩ điều trị theo dõi thường xuyên, chặt chẽ bằng các xét nghiệm định kỳ để xác định sự hiệu quả điều trị.

Bệnh viện HTSS & Nam học Đức Phúc là Bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh – hiếm muộn, bệnh lý nam khoa phức tạp. Với đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, trong tháng 2/2023 cặp vợ chồng đăng ký điều trị vô sinh sẽ được:
- Miễn phí xét nghiệm tinh dịch đồ (đánh giá khả năng sinh sản) dành cho chồng
- Miễn phí xét nghiệm AMH (đánh giá giả năng sinh sản) dành cho vợ
- Miễn phí “Giải mã Gen thế hệ mới & Phát hiện 100% nguyên nhân gây vô sinh” cùng PGS.TS Trần Đức Phấn ( Chủ tịch Hội Di truyền Y học Việt Nam)
- Cùng rất nhiều ưu đãi khác
Thông tin liên hệ:
BỆNH VIỆN ĐỨC PHÚC
Hotline tư vấn 24/7: 097 119 5050 – 097 129 5050
Website: https://benhvienducphuc.com/
Cơ sở 1: 48 Ô Đồng Lầm (Hồ Ba Mẫu), Đống Đa, Hà Nội
Cơ sở 2: 496 Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội
Thông tin liên hệ:
BỆNH VIỆN ĐỨC PHÚC
Hotline tư vấn 24/7: 097 119 5050
Địa chỉ: 121 Ô Đồng Lầm (Hồ Ba Mẫu) – Phường Văn Miếu, Quốc Tử Giám – Hà Nội
Website: https://benhvienducphuc.com/
Facebook: https://www.facebook.com/benhvienducphuc
Tiktok: https://www.tiktok.com/@ivf.benhvienducphuc
Youtube: https://www.youtube.com/@benhvienhotrosinhsanvanamh8811