Dính buồng tử cung: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị

Tử cung là cơ quan sinh sản quan trọng nhất của người phụ nữ, tuy nhiên đây cũng là cơ quan dễ bị tổn thương nhất. Thống kê cho thấy, khoảng 90% trường hợp phụ nữ bị dính buồng tử cung sau can thiệp nạo hút thai, nạo hút nhau bị sót sau sảy thai, hoặc sau sinh gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.

Dính buồng tử cung khiến các lớp trong buồng tử cung bị dính lại với nhau ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của phụ nữ. Có 3 loại dính: Dính nhẹ, dính vừa và dính nặng.

Dính buồng tử cung diễn ra giống như tình trạng rối loạn kinh nguyệt nên nhiều người bị nhầm lẫn khá nhiều gây chủ quan cho người bệnh như lượng kinh nguyệt ít, đau bụng dưới, mệt mỏi,…. vì vậy nếu bạn từng can thiệp thủ thuật liên quan tới tử cung hay nạo phá thai, hãy chú ý tới những bất thường trên cơ thể để can thiệp y tế kịp thời.

Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, bạn hoàn toàn có thể mang thai tự nhiên mà không cần dùng bất kì biện pháp hỗ trợ sinh sản nào và cũng đừng lo lắng nếu tình trạng dính buồng tử cung nặng, các biện pháp thụ tinh nhân tạo sẽ giúp đỡ bạn.

Dính buồng tử cung là gì?

Dính buồng tử cung (Asherman syndrome) là hiện tượng lớp đáy nội mạc tử cung bị tổn thương, khiến thành tử cung phía trước và phía sau dính lại với nhau gây cản trở tới việc tái tạo nội mạc tử cung, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai cũng như làm tổ của trứng.

Dính buồng tử cung kéo dài, không được điều trị hiệu quả có thể dẫn tới rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, đau bụng, và đặc biệt là vô sinh hoặc sảy thai liên tiếp.

Các dạng dính buồng tử cung

Dính buồng tử cung tuỳ vào mức độ và vị trí dính sẽ ảnh hưởng khác nhau, thông thường có 3 dạng:

Dính buồng tử cung nhẹ

Là hiện tượng dính một phần nhỏ trong buồng tử cung, thường là ở đáy tử cung hoặc thành trước/sau. Ở dạng này lớp nội mạc tử cung vẫn còn hoạt động ở nhiều vị trí vì vậy kinh nguyệt có thể vẫn còn nhưng giảm số lượng và thời gian và khả năng mang thai tự nhiên vẫn còn cao.

Dính buồng tử cung vừa

Ở dạng này, buồng tử cung bị dính diện rộng hơn, có thể dính thành trước với thành sau tử cung nhưng chưa hoàn toàn. Kinh nguyệt thường ít hoặc mất kinh, sẽ có nhiều tháng không có sau lại có nhưng lượng ít. Khả năng mang thai bị giảm, tăng nguy cơ vô sinh thứ phát. Có thể kèm theo đau bụng kinh, rối loạn kinh nguyệt.

Dính buồng tử cung nặng

Buồng tử cung gần như bị dính hoàn toàn hoặc bị hẹp nghiêm trọng. Lớp nội mạc tử cung không được tái tạo gây bong vì thế sẽ dẫn tới mất kinh hoàn toàn (vô kinh thứ phát). Tử cung có thể bị biến dạng, làm cản trở quá trình làm tổ và phát triển của thai. Nguy cơ vô sinh cao và khó khăn trong điều trị phục hồi nội mạc tử cung.

Hiện tượng dính buồng tử cung không rõ ràng nên khi lượng máu kinh bị giảm mọi người thường nghĩ ngay tới rối loạn kinh nguyệt và thường mua thuốc nội tiết để sử dụng, hoặc nghĩ mình có thai khi mất kinh hoàn toàn. Điều này vô cùng nguy hiểm, khi tử cung bị tổn thương và không được điều trị dẫn tới nhiều biến chứng, xấu nhất là người phụ nữ mất hoàn toàn khả năng mang thai.

Nguyên nhân gây dính buồng tử cung

Dính buồng tử cung thường xảy ra do tổn thương lớp nội mạc tử cung – đặc biệt là sau các can thiệp y tế hoặc tình trạng viêm nhiễm.

Nguyên nhân phổ biến nhất là do nạo hút thai, sót nhau thai gây viêm nhiễm sau nạo phá thai, tổn thương lớp đáy nội mạc tử cung, đặc biệt là khi thực hiện nhiều lần hoặc thực hiện nạo hút ở cơ sở không uy tín sẽ có nhiều biến chứng nặng hơn.

Các thủ thuật như bóc u xơ tử cung, cắt vách ngăn tử cung, hoặc nội soi buồng tử cung có thể gây tổn thương nội mạc nếu không được thực hiện đúng kỹ thuật. Đặc biệt là các can thiệp gần vùng đáy tử cung.

Ngoài ra, dị tật bẩm sinh, bất thường về cấu trúc tử cung cũng có thể liên quan đến nguy cơ hình thành sẹo trong buồng tử cung sau can thiệp.

Dấu hiệu dính buồng tử cung

Dính buồng tử cung là hệ quả của tổn thương lớp đáy nội mạc tử cung, gắn liền với chu kỳ kinh nguyệt vậy nên dấu hiệu nhận biết thường bị bỏ qua và xem nhẹ, đặc biệt là 4 dấu hiệu sau đây.

• Rối loạn kinh nguyệt, mất kinh là hiện tượng dễ thấy nhất. Tùy theo tình trạng dính buồng tử cung mà lớp nội mạc bong ít hay không bong được thể hiện qua lượng máu kinh, máu kinh bị vón cục hoặc vô kinh thứ phát.
• Các hiện tượng của việc “đến ngày” vẫn sẽ có như đau bụng kinh, có các cơn đau dữ dội nhưng lượng kinh nguyệt lại ra rất ít hoặc không có. Có thể do máu kinh bị ứ lại trong tử cung vì dính tắc, không thoát ra ngoài được.
• Trong trường hợp từng nạo phá thai hoặc làm bất kì thủ thuật nào liên quan tới tử cung có dấu hiệu đau bụng râm ran sau khoảng 1 tháng cần đến ngay cơ sở y tế để thực hiện kiểm tra.
• Dính buồng tử cung làm cản trở quá trình làm tổ của phôi thai hoặc gây khó khăn cho tinh trùng gặp trứng gây khó có thai hoặc vô sinh. Đây là một dấu hiệu phổ biến của vô sinh thứ phát (đã từng mang thai trước đó).

Dính buồng tử cung có nguy hiểm không?

Dính buồng tử cung sẽ vô cùng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm để điều trị. Dính buồng tử cung có thể dẫn tới 4 hệ quả như:

Gây vô sinh hoặc hiếm muộn

• Đây là biến chứng nghiêm trọng và phổ biến nhất.
• Dính buồng tử cung làm biến dạng khoang tử cung, ngăn cản sự làm tổ của phôi thai hoặc khiến nội mạc tử cung không đủ điều kiện để thai phát triển.
• Là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh thứ phát (phụ nữ từng sinh con hoặc mang thai trước đó, nhưng sau đó không thể có thai trở lại).

Rối loạn kinh nguyệt kéo dài

• Gây mất kinh, kinh ít hoặc rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
• Ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất, tinh thần và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Tăng nguy cơ sảy thai và biến chứng thai kỳ

• Nếu có thai, nguy cơ sảy thai sớm, thai lưu, rau tiền đạo, rau cài răng lược tăng cao.
• Dính tử cung cũng có thể làm cho quá trình mang thai trở nên nguy hiểm và khó theo dõi.

Đau vùng chậu và khó chịu kéo dài

• Một số trường hợp có thể gây đau bụng kinh dữ dội, do máu kinh bị ứ lại trong tử cung.
• Gây cảm giác nặng bụng dưới, khó chịu mãn tính.

Chẩn đoán dính buồng tử cung

Tuỳ vào việc khám lâm sàng đánh giá sơ bộ tình trạng bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định làm 3 xét nghiệm sau để chẩn đoán dính buồng tử cung.

Siêu âm tử cung: Nhằm phát hiện buồng tử cung bị thu hẹp, lớp nội mạc tử cung mỏng, không đều hay dấu hiệu bất thường trong khoang tử cung. Tuy nhiên, siêu âm thường không đủ nhạy để chẩn đoán chính xác các dải dính nhỏ.

Chụp buồng tử cung – vòi trứng (HSG): Cho thấy rõ các vùng bị dính, hẹp hoặc tắc nghẽn trong buồng tử cung. Xét nghiệm tử cung vòi trứng thường được sử dụng trong đánh giá vô sinh.

Nội soi buồng tử cung (hysteroscopy): Là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán dính buồng tử cung.

Cách điều trị dính buồng tử cung

Phương pháp thường thực hiện nhất để loại trừ dính buồng tử cung là thực hiện nội soi để bóc tách các dải dính và tái tạo lại buồng tử cung. 3 thao tác bao gồm: gây tê cục bộ cơ quan sinh dục nữ, mở âm đạo bằng mỏ vịt sau đó sử dụng ống nội soi đưa qua cổ tử cung để quan sát và cắt bỏ các dải dính bằng dụng cụ chuyên biệt.

Sau khi tách dính, bác sĩ thường đặt ống nong hoặc bóng Foley vào buồng tử cung để giữ khoảng trống, ngăn dính tái phát. Dụng cụ này sẽ được giữ trong tử cung khoảng 7–14 ngày, tùy từng trường hợp. Và được chỉ định dùng các thuốc kháng sinh giảm đau để ngăn ngừa nhiễm trùng, góp phần giảm nguy cơ dính trở lại. Thuốc nội tiết (thường là estrogen) để kích thích tái tạo lớp nội mạc tử cung, sau đó dùng progesterone để hỗ trợ chu kỳ kinh nguyệt bình thường.

Người bệnh cần tái khám sau 1–2 chu kỳ kinh nguyệt để đánh giá kết quả điều trị. Trong một số trường hợp, có thể cần nội soi buồng tử cung lần hai để xử lý dính còn sót hoặc tái phát.

Biện pháp phòng ngừa dính buồng tử cung

Chăm sóc sau sinh, sau sảy thai đúng cách. Theo dõi chặt chẽ sản dịch, dấu hiệu viêm nhiễm sau sinh hoặc sau thủ thuật tử cung. Điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu viêm nội mạc tử cung.

Khám phụ khoa định kỳ và theo dõi chu kỳ kinh nguyệt giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như mất kinh, kinh ít, đau bụng kinh, từ đó can thiệp sớm trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.

Sử dụng biện pháp tránh thai an toàn, tránh mang thai ngoài ý muốn để không phải nạo phá thai nhiều lần. Điều trị triệt để các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa, đặc biệt là viêm nội mạc tử cung.

Khi cần thực hiện các thủ thuật như nạo hút thai hoặc các thủ thuật khác liên quan đến tử cung, hãy chọn các cơ sở y tế có đội ngũ bác sĩ giỏi, trang thiết bị hiện đại để đảm bảo an toàn và hạn chế biến chứng.

Một số câu hỏi thường gặp về dính buồng tử cung

Ngoài những thông tin mà bài viết cung cấp, bệnh viện Đức Phúc còn thống kê một số câu hỏi giúp giải đáp thắc mắc cho bệnh nhân.

Bị dính buồng tử cung có thai được không?

Người bệnh vẫn có khả năng mang thai nếu được điều trị kịp thời và tuỳ theo mức độ dính mà tỉ lệ có thai cao hay thấp.

Nếu tình trạng dính nhẹ vẫn có khả năng mang thai tự nhiên cao tuy có nguy cơ bám sai vị trí hoặc dễ sảy thai. Tình trạng nặng hơn phải can thiệp phẫu thuật để bóc tách dính, dùng kèm các loại thuốc hỗ trợ trước khi bắt đầu kế hoạch mang thai. Nhiều phụ nữ vẫn có thể mang thai tự nhiên hoặc nhờ kỹ thuật hỗ trợ sinh sản IUI, IVF. Thai kỳ sau đó có thể cần theo dõi sát sao vì nguy cơ biến chứng thai kỳ như: rau cài răng lược, sinh non, hoặc sảy thai cao hơn bình thường.

Dính buồng tử cung có làm IVF được không?

Có, người bị dính buồng tử cung vẫn có thể làm IVF thụ tinh trong ống nghiệm, nhưng hiệu quả phụ thuộc vào mức độ tổn thương của nội mạc tử cung và khả năng phục hồi sau điều trị. Trong nhiều trường hợp, IVF là giải pháp duy nhất giúp người bệnh có con khi buồng tử cung bị tổn thương nặng.

Siêu âm có phát hiện dính buồng tử cung không?

Có thể, nhưng không phải lúc nào siêu âm cũng phát hiện được dính buồng tử cung, đặc biệt là các trường hợp dính nhẹ hoặc dải dính nhỏ. Mức độ phát hiện phụ thuộc vào loại siêu âm, kinh nghiệm của bác sĩ, và mức độ tổn thương trong buồng tử cung.

Sau mổ tách dính buồng tử cung bao lâu thì có thai

Thời gian khuyến nghị là từ 2- 6 tháng sau phẫu thuật. Tuỳ vào tình trạng dính, khả năng phục hồi ở mỗi người là khác nhau, khách hàng nên hỏi chi tiết bác sĩ về tình trạng của mình sau khi làm phẫu thuật.