Thực tế là, nhiều người vẫn nghĩ rằng với một cơ thể khoẻ mạnh, các hoạt động tình dục vẫn diễn ra bình thường thì tinh trùng vẫn đang trong tình trạng tốt. Cho đến khi mong con yêu đã lâu rồi đi khám mới biết mình bị tinh trùng yếu. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nam giới. Vậy tinh trùng yếu là gì và cách khắc phục ra sao?
1. Tinh trùng yếu là gì?
Ở nam giới khỏe mạnh, trung bình một phút có 72.000 tinh trùng được tạo ra. Và hơn 100 triệu con trong một ngày. Trong mỗi lần xuất tinh, lượng tinh dịch được phóng ra khoảng 2-5 ml, trong đó chứa 60-80 triệu tinh trùng/ml.
Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm chất lượng tinh trùng. Lâu dài có thể dẫn đến vô sinh nam.
Sức khoẻ tinh trùng có thể đánh giá bằng nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm số lượng, khả năng di động và cấu trúc của tinh trùng.
- Số lượng: Lượng tinh dịch mỗi lần xuất tinh ít hơn 2ml và số lượng tinh trùng ít hơn 39 triệu con là tinh trùng ít. Quá ít tinh trùng trong tinh dịch sau khi xuất tinh khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn.
- Khả năng di động: Để tiếp cận và thụ tinh cho trứng, tinh trùng phải phải cạnh tranh khốc liệt để vượt qua tuyến phòng thủ vô cùng vững chắc và kiên cố trong đường sinh sản người phụ nữ. Khi tỷ lệ tinh trùng di động thấp hơn 75%, tức là tỷ lệ chết và không di động cao hơn 25%. Trong đó tinh trùng di động thấy được chiếm ít hơn 50% và di động nhanh chiếm ít hơn 25% thì được coi là tinh trùng yếu.
- Cấu trúc và hình thái: Tinh trùng bình thường có đầu hình oval và phần đuôi dài, giúp tinh tùng có thể di chuyển dễ dàng. Càng nhiều tinh trùng có hình thái bình thường thì cơ hội thụ thai thành công càng cao.
Đứa con là sự kết hợp vô cùng kỳ diệu của trứng và tinh trùng (ảnh minh hoạ trên internet)
2. Nguyên nhân nào khiến tinh trùng yếu?
Nguyên nhân tinh trùng yếu rất đa dạng, liên quan mật thiết với thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng và nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Chẳng hạn như:
- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Tắm nước quá nóng, mặc quần quá chật, đặt laptop lên đùi liên tục … Nghiên cứu cho thấy nếu bìu nóng ở 43 độ trong 30 phút sẽ làm sụt giảm tới 80% số lượng tinh trùng trong tinh dịch.
- Thường xuyên thức khuya, căng thẳng, uống rượu, hút thuốc và các chất gây nghiện cũng làm suy giảm chức năng sinh tinh. Béo phì cũng có thể là nguyên nhân tác động đến quá trình sinh tinh.
- Chế độ ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng
- Các bệnh lý của cơ quan sinh sản nam giới như: giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn lạc chỗ, hoặc chấn thương… Các bệnh viêm nhiễm do vi khuẩn hoặc virus làm teo hoặc hoại tử tinh hoàn khiến tinh trùng yếu.
- Các bệnh lý toàn thân như đau dạ dày, đái tháo đường… đòi hỏi điều trị thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống trầm cảm
- Mất cân bằng nội tiết, giảm hóc môn nam giới.
- Một số rối loạn di truyền.
Tuy nhiên cũng có một số bệnh nhân bị suy giảm chất lượng tinh trùng vẫn không tìm ra được nguyên nhân.
3. Cách nhận biết tinh trùng yếu
Tinh dịch ít và loãng
Tinh dịch ít và loãng là dấu hiệu đặc trưng và đầu tiên của tình trạng bệnh lý này. Kiểm tra trạng thái tinh dịch là biện pháp đơn giản nhất, gợi ý chất lượng tinh trùng tốt hay xấu. Hiện tượng tinh dịch luôn ở dạng lỏng sau khi xuất tinh hay không nhầy, không có độ dính nhất định và như nước vo gạo hoặc vón cục những hạt trắng nhỏ là tinh trùng ít và suy giảm.
Tinh dịch không hóa lỏng
Tinh dịch không hóa lỏng cũng là một điểm bất thường. Thông thường sau khi xuất tinh khoảng 15 – 30 phút thì tinh dịch tự động hóa lỏng và sẽ không còn bết dính. Nếu tinh dịch không thể tự hóa lỏng và vẫn ở trạng thái đông đặc thì sẽ ảnh hưởng quá trình bơi đến tử cung để gặp trứng của tinh binh.
Tinh dịch có màu và mùi bất thường
Dấu hiệu tinh trùng yếu hoặc có vấn đề bất thường rất dễ nhận biết mà nam giới không dành nhiều sự quan tâm đó chính là màu và mùi của tinh dịch. Những tinh dịch bình thường sẽ có mùi tanh đặc trưng nhưng không hôi. Về màu sắc, tinh dịch bình thường có màu trắng hoặc hơi ngả vàng. Đối những tinh dịch bất thường thì có hai dạng sau đây:
- Tinh dịch màu vàng xanh hoặc màu xanh:
- Tinh dịch màu nâu
4. Tinh trùng yếu nên ăn gì?
- Chocolate đen: Ăn chút chocolate đen mỗi tối giúp phái mạnh hưng phấn và tăng chất lượng tinh trùng Y
- Hàu biển: Hàu biển chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, luôn là thực phẩm hàng đầu tăng cường sinh lý nam, có trong thành phần của các thuốc chữa yếu sinh lý.
- Ngọc kê: Đây là món ăn dân gian có tác dụngchữa bất lực cho nam giới khá hiệu quả.
- Thịt đỏ: Các loại thịt màu đỏ giàu protein và sắt nên rất tốt cho tinh trùng
- Nhân sâm: Nhân sâm có tác dụng mạnh mẽ trong việc bổ thận tráng dương, cải thiện sức mạnh nam giới.
- Tỏi: Tỏi có chứa Allicin và Selen tốt cho sự tuần hoàn máu và tăng tốc độ bơi của tinh binh
- Óc chó: Omega – 3 và Axit béo trong quả óc chó rất có lợi cho sức khỏe nam giới
- Trái cây giàu vitamin C: Các trái cây chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp tinh trùng dẻo dai hơn trong quá trình kết đôi với trứng.
- Giá đỗ xanh, lá hẹ: Hai loại thức ăn này rất giàu protein và vitamin E, C, giúp tăng nồng độ nội tiết tố Testosterone trong cơ thể nam giới.
Lựa chọn thực phẩm phù hợp và tốt cho tinh trùng sẽ hạn chế tình trạng tinh trùng yếu (ảnh minh hoạ trên internet)
Mộ số lưu ý:
- Hạn chế rượu bia, chất kích thích, sữa đậu nành
- Thay đổi lối sống như giảm cân hoặc bỏ thuốc lá
5. Chẩn đoán và điều trị bệnh tinh trùng yếu
Ngoài các triệu chứng bất thường của tinh trùng yếu, để chẩn đoán chính xác bệnh bác sĩ cần thực hiện thăm khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm, quan trọng nhất là tinh dịch đồ.
Ảnh minh hoạ trên internet
a) Thăm khám lâm sàng
Bao gồm việc khám cơ quan sinh dục ngoài, đồng thời đặt câu hỏi về các bệnh lý mắc phải trước đây, thói quen sinh hoạt tình dục.
Xét nghiệm tinh dịch đồ: Tinh dịch sẽ được lấy và đem đi phân tích về các thông số như số lượng và tính di động của tinh trùng
Tùy thuộc vào những bất thường lúc đầu, bác sĩ có thể đề nghị làm thêm một số xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân nền của tình trạng tinh trùng yếu, bao gồm:
- Siêu âm tinh hoàn
- Định lượng hóc môn tuyến yên, hóc môn nam giới
- Xét nghiệm nước tiểu sau xuất tinh để phát hiện tình trạng xuất tinh ngược
- Phân tích gen
- Sinh thiết tinh hoàn
- Siêu âm tuyến tiền liệt
b) Điều trị bệnh Tinh trùng yếu
Có nhiều cách chữa tinh trùng yếu nhưng điều quan trọng đầu tiên cần thực hiện là xác định được nguyên nhân gây bệnh.
Nếu nguyên nhân là do lối sống không lành mạnh, người bệnh cần bắt đầu thay đổi lối sống của mình, hạn chế tối đa các yếu tố có hại đến số lượng và chất lượng của tinh trùng.
Nguyên nhân là các bệnh lý toàn thân hay các bệnh lý liên quan đến sức khỏe sinh sản thì bác sĩ sẽ đề xuất một số phương pháp điều trị phù hợp như:
- Thuốc kháng sinh: dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm
- Liệu pháp hormon và thuốc nội tiết: khi mất cân bằng nội tiết tố
- Phẫu thuật: nếu nguyên nhân là do giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc tắc ống dẫn tinh.
Như vậy, tinh trùng yếu là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hàng đầu ở nam giới. Việc chẩn đoán và phát hiện sớm sẽ giúp tiết kiệm được thời gian và tiền bạc trong việc điều trị.
Bác sĩ nam khoa cao cấp Bùi Cảnh Vin đang tư vấn hỗ trợ sinh sản cho một khách hàng nam
Với nền tảng về nhân lực là các bác sĩ hàng đầu giàu kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu trong và ngoài nước và có sự hợp tác chuyên môn chặt chẽ với các cơ sở y tế trong nước và quốc tế; Trang thiết bị, phương tiện, máy móc hiện đại cùng quy trình khám tiện lợi, nhanh chóng; Bệnh viện Đức Phúc đã biến ước mơ làm cha sinh học cho rất nhiều người thành hiện thực, kể cả các trường hợp vô tinh.
